Het verschil tussen de overgang (menopauze) en een burn-out kan soms lastig te onderscheiden zijn, omdat de symptomen van beiden elkaar kunnen overlappen of op elkaar lijken. Toch zijn het fundamenteel verschillende processen met verschillende oorzaken. Hieronder een uitgebreide beschrijving wat beide begrippen inhouden en waarin ze verschillen.

Wat is de overgang?

De overgang, ook wel menopauze genoemd, is een natuurlijk proces bij vrouwen dat plaatsvindt wanneer de eierstokken geleidelijk stoppen met het produceren van oestrogeen en progesteron, de belangrijkste vrouwelijke hormonen. Dit gebeurt meestal tussen de 45 en 55 jaar, maar kan ook eerder of later plaatsvinden.

Symptomen van de overgang

De hormonale veranderingen tijdens de overgang kunnen leiden tot:

• Fysieke symptomen:
  • Opvliegers (plotselinge warmteaanvallen)
  • Nachtelijk zweten
  • Vermoeidheid
  • Gewichtstoename
  • Droge huid of slijmvliezen (bijv. vaginale droogheid)
  • Veranderde menstruatie (onregelmatig of helemaal stoppen)
• Mentale en emotionele symptomen:
  • Slaapproblemen (vaak door nachtelijk zweten of insomnia=slapeloosheid)
  • Prikkelbaarheid, verdriet of woede.
  • Angstgevoelens, soms paniekaanvallen
  • Somberheid of stemmingswisselingen
  • Verminderde concentratie en vergeetachtigheid (“brainfog”)

Deze symptomen worden veroorzaakt door hormonale schommelingen en kunnen enige jaren duren (de overgangsfase). De impact varieert sterk per persoon: sommige vrouwen hebben weinig klachten, terwijl anderen hevige symptomen ervaren. Uiteindelijk nemen deze klachten geleidelijk aan af in de post-menopauze rond het 60e levensjaar bij de meeste vrouwen.

Wat is een burn-out?

Een burn-out is een toestand van extreme fysieke, emotionele en mentale uitputting, veroorzaakt door langdurige overbelasting of aanhoudende stress. Het wordt vaak in verband gebracht met een disbalans tussen werk en privé, maar stress kan ook voortkomen uit andere levensomstandigheden zoals problematische relaties, financiële problemen, een te hoge werkdruk of de druk om te goed te willen presteren = perfectionisme nastreven

Symptomen van een burn-out

De symptomen van een burn-out zijn:

• Fysieke symptomen:
  • Chronische vermoeidheid, ook na een goede nachtrust
  • Spierpijn, hoofdpijn, of andere lichamelijke spanningsklachten
  • Slechte weerstand (vaak ziek)
  • Maag- of darmklachten
  • Afwezigheid van opvliegers
• Mentale en emotionele symptomen:
  • Verminderde motivatie of cynisme (gevoel van leegte, “wat heeft het allemaal voor zin?”)
  • Concentratieproblemen en vergeetachtigheid
  • Angst- of paniekaanvallen
  • Somberheid of zelfs depressieve gevoelens
  • Prikkelbaarheid en frustratie
• Gedragsmatige symptomen:
  • Terugtrekken uit sociale contacten
  • Slechte werkprestaties of uitstelgedrag
  • Vermijden van verantwoordelijkheid
  • Totaal gevoel van uitgeblust zijn doorlopend

Een burn-out ontwikkelt zich vaak geleidelijk en is het gevolg van langdurige stress zonder voldoende herstel of ontspanning. Het komt vaker voor bij vrouwen die er alleen voor staan, omdat er geen partner is die steun kan geven.

Overeenkomsten tussen de overgang en een burn-out

Het is niet vreemd dat de overgang en een burn-out soms met elkaar verward worden.

Beide kunnen leiden tot:

• Vermoeidheid
• Stemmingswisselingen
• Prikkelbaarheid
• Concentratie- en geheugenproblemen (“brainfog”)
• Gevoelens van somberheid of neerslachtigheid
• Angstaanvallen

Voor vrouwen in de overgang die ook veel stress ervaren, kunnen de symptomen elkaar versterken, wat het nog ingewikkelder maakt om onderscheid te maken.

Belangrijke verschillen tussen de overgang en een burn-out

1. Oorzaak

• Overgang: De symptomen worden veroorzaakt door hormonale schommelingen en het geleidelijk stoppen van de hormoonproductie en gaan gepaard met opvliegers/zweten.
• Burn-out: Dit wordt veroorzaakt door langdurige psychische en fysieke stress zonder voldoende herstel.

2. Fysieke veranderingen

• Overgang: Hormoongebonden symptomen zoals opvliegers, nachtelijk zweten, onregelmatige menstruatie en vaginale droogheid zijn typisch voor de overgang.
• Burn-out: Deze symptomen komen niet door hormonale veranderingen, maar door een overbelast zenuwstelsel. Klachten zoals spierpijn, spanningshoofdpijn en een verzwakt immuunsysteem staan op de voorgrond. Een belangrijk verschil is dus de afwezigheid van opvliegers of nachtzweten.

3. Leeftijd

• Overgang: De meeste vrouwen ervaren de overgang tussen de 45 en 55 jaar, hoewel het eerder of later kan beginnen.
• Wanneer je nooit eerder klachten had op dit gebied en ineens rond je 45 -50e levensjaar burnout-achtige klachten ervaart, is het waarschijnlijk de overgang, veroorzaakt door hormonale veranderingen.
• Burn-out: Kan op elke leeftijd voorkomen, bij zowel mannen als vrouwen. Echter, een burn-out komt vaak voor in drukke levensfasen, bijvoorbeeld tijdens een veeleisende carrière of bij zorg voor kinderen /ouders of een te zware baan met onhaalbare targets/prestatie-druk.

4. Herstel

• Overgang: De overgang is een natuurlijk proces dat niet “opgelost” kan worden, maar de klachten kunnen wel worden verlicht door hormoontherapie, leefstijlveranderingen of andere behandelingen op natuurlijke basis.
• Burn-out: Herstel vereist rust, grenzen stellen, professionele begeleiding en een focus op stressmanagement. Het is een proces dat weken tot maanden kan duren, waarbij je baat kunt hebben bij rustgevende supplementen of extra vitamines/mineralen om je lichaam de juiste bouwstoffen voor spoediger herstel te bieden.

5. Hormoontesten

• Bij twijfel kunnen medische tests helpen. Bij de overgang kan een bloedtest uitwijzen of de hormoonspiegels (zoals oestrogeen en FSH) veranderd zijn. Bij een burn-out laten dergelijke tests geen hormonale afwijkingen zien.

Combinatie van de overgang en burn-out

Het is mogelijk dat een vrouw in de overgang ook een burn-out ontwikkelt, omdat deze levensfase vaak gepaard gaat met verhoogde stress en zorgtaken voor hulpbehoevende ouders of pubers of je werk niet meer aan kunnen door de hormonale veranderingen. Denk aan de combinatie van lichamelijke klachten, veranderingen in werk of gezin, en emotionele uitdagingen. Dit kan het onderscheid tussen de twee nog lastiger maken. Een goede diagnose door een arts of psycholoog is daarom cruciaal.

Wat kun je doen?

1. Bij de overgang:

   • Overweeg hormoontherapie (HST) in overleg met een arts.
   • Let op een gezonde levensstijl: regelmatige lichaamsbeweging, een evenwichtig dieet, ondersteunende supplementen en voldoende slaap.
   • Zoek steun bij lotgenoten of deskundigen.

2. Bij een burn-out:

   • Neem voldoende rust en beperk stressfactoren.
   • Werk aan het herkennen en stellen van grenzen.
   • Zoek professionele begeleiding, zoals een coach, psycholoog of huisarts.
   • Ondersteun je lichaam met  aanbevolen supplementen.

3. Bij twijfel:

   • Raadpleeg een arts of specialist om een goede diagnose te stellen. Een combinatie van medische tests en gesprekken kan helpen om onderscheid te maken tussen de overgang en een burn-out.

Door deze verschillen te begrijpen, kun je gerichter werken aan herstel en de juiste hulp zoeken. Beide situaties vragen om aandacht, aanpassingen in je dagelijkse leven en de juiste voedingsstoffen, maar met een juiste aanpak kun je de klachten verlichten en je weer beter gaan voelen.

De zon zal uiteindelijk weer gaan schijnen mbv de juiste psychische hulp , evt. hormoontherapie en aanvullende supplementen, die je lichaam de ondersteuning geven middels extra voedingsstoffen die het nodig heeft bij een burnout en/of overgang om tot rust te komen en je lichamelijke en mentale gezondheid te verbeteren.

In beide situaties is je lichaam vaak zo uitgeput ook door tekorten aan voedingsstoffen , omdat stress/hormoonschommelingen je lichaam uitput en veel energie en voedingstoffen gebruikt.